4. Leefomgeving
Gezondheidswinst via omgevingsbeleid
De Commissie Signalering gezondheid en milieu signaleert in het verslagjaar onder meer dat gezondheid in omgevingsbeleid concurreert met opgaven waarvoor wel concrete doelen zijn vastgesteld, zoals klimaat, duurzame energiebronnen en woningbouw. Daarom adviseert de Gezondheidsraad de overheid om gezondheid steviger te verankeren in omgevingsbeleid, door onder meer concretere doelen te stellen en een afwegingskader te bieden aan lokale bestuurders. Op die manier wordt het risico kleiner dat gezondheid het als ‘zachte’ waarde aflegt tegen andere opgaven voor de leefomgeving, waarvoor wel harde kwantitatieve doelen gelden.
|
Gezondheid steviger verankeren in omgevingsbeleid Het advies Kansen voor gezondheidswinst in omgevingsbeleid is opgesteld door de Commissie Signalering gezondheid en milieu en op 13 juli aangeboden aan de staatssecretaris van IenW. |
Hoogspanningslijnen en gezondheid
De overheid hanteert een voorzorgbeleid voor de afstand tussen hoogspanningslijnen en woningen om blootstelling aan elektromagnetische velden in de woonomgeving te beperken. Dat beleid is mede gebaseerd op eerdere conclusies van de Gezondheidsraad dat leukemie zich mogelijk vaker voordoet bij kinderen die dichtbij hoogspanningslijnen wonen. Twee adviezen van de Commissie Elektromagnetische velden (EMV) uit 2022 dragen extra argumenten aan voor dat voorzorgbeleid. Er zijn namelijk aanwijzingen dat leukemie zich ook vaker voordoet bij volwassenen die in de buurt van hoogspanningslijnen wonen. Ook op de werkvloer, waar de blootstelling aan magnetische velden hoger kan zijn dan in de woonomgeving, zijn aanwijzingen gevonden voor een verhoogd risico op deze ziekte, enkele andere vormen van kanker en op ALS en de ziekte van Alzheimer.
Het beleidsdossier wordt eind van het verslagjaar door het ministerie van IenW overgedragen. De vaste commissie EMV is daarom opgeheven; wel zal de Gezondheidsraad in voorkomende gevallen gevraagd of ongevraagd blijven adviseren over dit thema.
|
Extra argument voor voorzorgbeleid rond hoogspanningslijnen Het advies Hoogspanningslijnen en gezondheid: neurodegeneratieve ziekten is opgesteld door de Commissie Elektromagnetische velden en op 29 juni aangeboden aan de staatssecretaris van IenW, de minister van EZK en de minister van SZW. Het advies Hoogspanningslijnen en gezondheid: kanker bij volwassenen is opgesteld door de Commissie Elektromagnetische velden en op 29 juni aangeboden aan de staatssecretaris van IenW, de minister van EZK en de minister van SZW. |
Exposoomonderzoek
Exposoomonderzoek is een nieuwe wetenschappelijke benadering die zich richt op de gezondheidsgevolgen van gelijktijdige blootstelling aan meerdere omgevingsfactoren. Exposoomonderzoek sluit daarmee aan bij de realiteit waarin mensen continu en tegelijkertijd aan verschillende factoren uit de omgeving worden blootgesteld en daarop reageren. Het gaat om een grote diversiteit aan factoren zoals luchtverontreiniging, medicijnen, groen in de leefomgeving en sociale omstandigheden. De resultaten van exposoomonderzoek kunnen gezondheidswinst opleveren omdat zulk onderzoek stapeling en interacties tussen verschillende factoren in beeld brengt en zo bijvoorbeeld gezondheidsverschillen beter kan verklaren.
Prof. Roel C.H. Vermeulen, hoogleraar Milieu-epidemiologie en exposoomanalyse (Universiteit Utrecht) en lid van de beraadsgroep van de Gezondheidsraad
Het is een belangrijke taak van de Gezondheidsraad om maatschappelijke en wetenschappelijke ontwikkelingen te identificeren voordat ze een beleidsdossier worden. Door het ingewikkelde web te ontrafelen van sociale, fysieke en chemische factoren, levensstijl en gedrag, kan de Gezondheidsraad eraan bijdragen dat individuen en beleidsmakers in staat worden gesteld om de gezonde toekomst vorm te geven. Want echte vooruitgang ligt niet in het stilstaan bij problemen, maar in het begrijpen ervan en het gebruiken van die kennis om zinvolle systeemoplossingen te creëren.
De Gezondheidsraad doet aanbevelingen om de resultaten van exposoomonderzoek beter te benutten voor integraal leefomgeving- en gezondheidsbeleid. Daarnaast adviseert de raad om nieuwe technieken uit exposoomonderzoek toe te passen in programma’s voor humane biomonitoring en milieumonitoring, om sneller nieuwe, ongewenste blootstellingen te identificeren.
|
Benut exposoomonderzoek voor gezondheidsbeleid Het advies Betekenis van exposoomonderzoek voor beleid is opgesteld door de Commissie Signalering gezondheid en milieu en op 9 februari aangeboden aan de minister van VWS en de staatssecretarissen van VWS en van IenW. |