Advies in woord en beeld

De Gezondheidsraad is altijd een bij uitstek talige organisatie geweest. Sinds enkele jaren zet de raad echter steeds vaker beeld in om zijn boodschap kracht bij te zetten. Want soms zegt een beeld meer dan duizend woorden.

In 2016 liet de Gezondheidsraad bij de adviezen over gordelroos en over desinfectantia korte video’s maken om de hoofdboodschap kernachtig in woord en beeld te presenteren.

Desinfecterende middelen dragen bij aan het voorkómen van infecties en ziektes bij mensen en dieren.
In ziekenhuizen en de voedselindustrie worden desinfecterende middelen veel gebruikt om bacteriën te doden. Gebruik van de middelen is van groot belang, bijvoorbeeld om handen van doktoren te ontsmetten of te voorkomen dat voedsel besmet raakt met bacteriën.
Ook in huishoudens worden desinfecterende middelen steeds meer gebruikt.
Ze zijn bijvoorbeeld verwerkt in zeep, kleding, mondwater en schoonmaakdoekjes.
Bij gebruik van desinfecterende middelen zou je kunnen denken 'baat het niet dan schaadt het niet'.
Maar dat gaat in dit geval niet op.
Dergelijke middelen hebben ook wel degelijk nadelen.
Het belangrijkste nadeel van veelvuldig gebruik is dat de bacteriën resistent kunnen worden tegen de middelen zelf en ook tegen antibiotica.
Dat betekent dat de desinfecterende middelen en antibiotica minder goed of helemaal niet meer werken.
Bovendien kunnen desinfecterende middelen ook bacteriën doden die ons lichaam juist nodig heeft.
In huishoudens kan gebruik van desinfecterende zeep nuttig zijn als iemand thuis wordt verpleegd met een ernstige infectie.
Maar in de meeste gevallen bieden water en gewone handzeep voldoende bescherming.
De Gezondheidsraad vindt het heel belangrijk dat mensen zich bewust zijn .
Dat is nodig om te zorgen dat ze ook in de toekomst effectief blijven.
Wij adviseren de minister dan ook om te stimuleren desinfecterende middelen alleen te gebruiken als ze echt nodig zijn.

Het advies Zorgvuldig omgaan met desinfectantia is tevens verrijkt met infographics om ingewikkelde maar cruciale begrippen te verhelderen. Met schematische tekeningen tonen infographics hoe bacteriën minder gevoelig kunnen worden voor desinfectantia en hoe het gebruik van desinfectantia ertoe kan leiden dat minder gevoelige bacteriën steeds talrijker worden. De boodschap van het advies is om desinfecterende middelen alleen te gebruiken als ze echt nodig zijn.

Multiresistentie: bacteriën kunnen verschillende resistentiemechanismen tegen verschillende antimicrobiële middelen stapelen. Bijvoorbeeld een dubbele membraan, die ervoor zorgt dat middel A minder makkelijk in de cel komt. En een effluxpomp, die middel B uit de cel pompt voordat het schade aanricht. Gevolg: blootstelling aan een van deze middelen is voldoende om bacteriën uit te selecteren die resistent zijn tegen beide middelen.
Beeld: Schwandt Infographics, Houten

De minister van VWS was zeer te spreken over de compacte, meer visuele informatieoverdracht. De Gezondheidsraad heeft zich voorgenomen om bij meer adviezen video’s te gaan laten maken. Ook zullen er vaker infographics in adviezen worden opgenomen.