Vaccins beter benutten voor ouderen
Interview met Ellen Willemsen, beleidsadviseur bij de seniorenorganisatie KBO-PCOB
Op 28 februari van dit jaar adviseerde de Gezondheidsraad de staatssecretaris van VWS om ouderen vaccinatie aan te bieden tegen pneumokokken. Hoewel lang niet alle ziekte door pneumokokken daarmee uitgebannen wordt, kan wel een aanzienlijk aantal ziekenhuisopnames en sterfgevallen worden voorkomen.
Nog dezelfde dag schreef de KBO-PCOB, met zijn kwart miljoen leden de grootste seniorenorganisatie van Nederland, blij te zijn met het advies. De organisatie kan haast niet wachten tot de staatssecretaris groen licht geeft voor de vaccinatiestrategie die de raad voorstelt.
Waarom bent u zo blij met het advies van de Gezondheidsraad?
Wij zien het als een eerste belangrijke stap naar gezondheidswinst voor ouderen. Het is hoog tijd dat ouderen meer gaan profiteren van de preventieve kracht van vaccins. Wij hebben hierover in maart 2016 samen met huisarts en vaccinatiedeskundige Ted van Essen een petitie aangeboden aan Kamerleden. KBO-PCOB wil graag dat vaccins beter benut gaan worden voor ouderen. Niet alleen om hen te beschermen tegen pneumokokken, maar ook tegen bijvoorbeeld gordelroos en kinkhoest. In omringende landen worden er al veel meer vaccins toegepast bij ouderen. Dat willen wij in Nederland ook.
Heeft u hierover contact met ouderenorganisaties in andere landen?
We hebben op Europees niveau contact met andere seniorenorganisaties via AGE Platform Europe. Zo weten we dat in andere landen al veel meer gebruik gemaakt wordt van vaccinatie van ouderen. Het is eigenlijk gek dat dit hier nog niet gebeurt, afgezien van de griepprik dan. Bovendien zie je dat bij de griepprik de vaccinatiegraad in bijvoorbeeld Engeland hoger ligt dan bij ons. Wij willen de vaccinatiebereidheid van ouderen en zorgverleners stimuleren om de griep en sterfte in de winter te voorkomen. We zouden graag eens iemand uit het Verenigd Koninkrijk hierheen halen om daarover te vertellen.
Op dit moment ligt het advies bij de staatssecretaris. Wat zou u hem willen vragen?
We pleiten voor een snel implementatietraject. De levensverwachting van ouderen is vaak niet zo lang meer, en vooral in de winter ligt de sterfte – met name door griep en longontsteking – hoog. Als seniorenorganisatie krijgen we al geregeld vragen van leden wanneer het advies van de Gezondheidsraad opgevolgd gaat worden. Vooral ouderen die hebben meegedaan aan de CAPiTA-studie van het UMC Utrecht zijn bewust met de materie bezig en worden ongeduldig.
Heeft u suggesties voor de implementatie?
Wij hebben inderdaad wensen. De eerste twee betreffen de communicatie.
Ten eerste: stel dat de staatssecretaris besluit om ouderen vaccinatie tegen pneumokokken aan te gaan bieden, dan willen we graag dat dit beleid goed ondersteund wordt in effectieve communicatie. Vooral de huisarts is belangrijk, zo weten we van onze leden. Maar vaccinatie tegen pneumokokken leeft nog niet erg onder huisartsen, is onze indruk.
Ten tweede: in het advies pleit de raad voor een leeftijdsgrens bij 75 jaar; daarboven zou op populatieniveau minder winst te behalen zijn. Hierover is wat onbegrip bij onze achterban. Op individueel niveau kan vaccinatie boven de 75 wel veel uitmaken. Ook op dit punt is goede communicatie belangrijk.
En uw andere wens?
De Gezondheidsraad vindt dat de vaccinatie voor alle ouderen toegankelijk zou moeten zijn en dat collectieve financiering ervan voor de hand ligt. Daar zijn wij het mee eens: enige overheidsbemoeienis is noodzakelijk, evenals collectieve financiering. Daardoor wordt vaccinatie tegen pneumokokken toegankelijk voor senioren. Misschien moet je 80-plussers actiever wijzen op de mogelijkheid om zich – desnoods voor eigen rekening – te laten vaccineren. Wij zouden graag zien dat huisartsen ouderen informeren over de effectiviteit en werkingsduur van vaccins. Samen kunnen ze dan beslissen welk werkzaam vaccin het beste past bij de betrokkene.